50+ MARKETING / 50+ (ELLİÜSTÜ) PAZARLAMA

Yaşlanmayan Pazarlama olarak da bilinir. Satınalma güçleri ve kendilerine has satınalma ve tüketim davranışlarıyla yaşlı kitle hemen hemen bütün sektörlerin ilgisini çeker. Bu konuya odaklanan bir kitap[1], Avustralya, Çek Cumhuriyeti, Fransa, İngiltere ve ABD’de yürütülen bir araştırma sonuçlarına dayanarak yaşın insanların tutum ve davranışlarına ve bunların pazar bölümlendirmeye etkisi, bu kitlenin medya ve kanal alışkanlıkları hakkında bilgilere de yer veriyor.

Ageless Marketing ve Mature Marketing adlarıyla da anılan bu pazarlama türüyle ilgili olarak, yaşı ilerlemiş kitlelerin seyahat, serbest zaman, hızlı gıda, teknoloji, giyim, perakendecilik, sağlık ve finansal hizmetler sektörlerinde pazarı ve pazarlamayı nasıl etkilediğine dair ayrıntılar için bakılabilir:[2].

Bu kitlenin isimden ziyâde paranın karşılığını veren markaları tercih ettikleri, güvendikleri bir yakınları tavsiye etmişse yeni bir markayı da denedikleri, marka bağlılığının yaştan ziyade ürün kategorisine göre değiştiği ileri sürülüyor. Batı toplumlarında 50 yaş üstü insan sayısının 20 yıl içinde toplam nüfusun yarıdan fazlasını oluşturacağı öngörülüyor. Nüfusun hızla yaşlandığı Japonya’da, TuKa isimli bir telefon yaşlılar dikkate alınarak geliştirilmiş ve büyük talep görüyormuş. Kamera, SMS, saat, alarm vb. ekstra özellikleri bulunmayan bu telefonun düğmeleri daha büyük, sesi daha güçlü, pilleri daha uzun süre dayanıklı olup, sadece sesli haberleşme için geliştirilmiş.[3]

---

[1] Dick Stroud, The 50-Plus Market: Why the Future Is Age Neutral When It Comes to Marketing and Brandig Strategies, Kogan Page, 2007. 

[2] Leslie M. Haris, (ed.), After Fifty – How the Baby Boom Will Redifine the Mature Market, Paramount Market Publishing, 2003, s. 4.

[3] Indrajit Sinha, Thomas Foscht, Reverse Psychology Marketing, Palgrave Macmillan, New York, 2007, s. 137 – 138.

360 DEGREE MARKETING / 360 DERECE PAZARLAMA

360 DEGREE MARKETING / 360 DERECE PAZARLAMA

İş dünyası bu kavramla ilk olarak “360 Derece Yönetim” adıyla tanıştı. Planlama, örgütleme, koordinasyon, denetim gibi yönetim fonksiyonlarını finans, üretim, muhasebe gibi diğer işletme fonksiyonlarıyla bütünleştiren bir sistem dâhilinde düşünmeyi önerir. Firma yönetiminde “kör nokta” bırakmayan bir görüş açısı sağlayan bu yaklaşım, 360 Derece Yönetim olarak anılıyor.360 Derece Marka, küresel bir reklâm ajansı olan Ogilvy & Mather’s’in Marka Pazarlaması’na uyguladığı özel yaklaşımına verdiği bir ad[1]. Pazarlama iletişiminin bütün elemanlarını etkili, tutarlı ve birbirleriyle uyumlu bir şekilde bir araya getirilmesinin, tüketici nezdinde maksimum etki yapacağı tezine dayanıyor. Bu yaklaşımın kaynak tahsislerinde ve iletişimin bütün elemanlarının etkili ve tutarlı bir şekilde bir araya getirmelerinde bir rehber olarak kullanıldığı anlatılıyor.

Bahsi geçen kitaplarında yazarlar, bu metodu açıklıyor ve nasıl işlediğini sade bir dille anlatıyorlar. Kitapta, IBM, American Express, Pond’s Institute, Nestle ve Milo gibi firmalardan çeşitli örnek olaylar da yer alıyor.

Minimedya olarak anılan birebir temas, kişisel mektuplar, tele-marketing, insertler, broşürler, satış noktasındaki etkiler; kitlesel medya olarak bilinen televizyon, radyo, dergi, Açıkhava, doğrudan postalama, katalog, internet, bloglar, fiyat araştırma-kıyaslama siteleri ve pazarlama yaklaşımları olarak bilinen, gerilla pazarlama, kulaktankulağa pazarlama, viral pazarlama, networking, fusion pazarlama, deneyimsel pazarlama ve duyusal pazarlama gibi bütün kanallar 360 pazarlamanın müşteriye ulaşma yolları olarak kullanılıyor.

360 Derece Pazarlama, değişik ortamlarda uygulanabiliyor. 2008 yılında MediaCat’in düzenlediği çalıştaylardan birinde konu başlıklarından biri “Mağazaiçi 360 Derece Pazarlama” idi.

360o Pazarlama Bütünleşik (Integrated) Pazarlama ile Web 2.0 uygulamalarının, çevrimiçi ve çevrimdışı araçların birlikte kullanıldığı durumları ifade eden bir kavram olarak da biliniyor. Markaların, çevrimiçi ve çevrim dışı, geleneksel ve e-iletişim, sponsorluk, etkinlikler, basılı ve çoklu medya, WOM, kullanıcının ürettiği içerikler, forumlar, çevrimiçi topluluklar, bloglar, viral videolar, sosyal ağlar, halkla ilişkiler, TV, sinema, web sayfaları ve daha nice araçların topluca kullanıldığı pazarlama uygulamalarıyla hayata geçiriliyor[2].

---ooOoo--

[1] Mark Blair, Richard Armstrong, Mike Murphy, The 360 Degree Brand In Asia, John Wiley, 2003.

[2] Sosyal Medya Pazarlamada 360 Derece Pazarlama uygulamaları için pratik öneriler içeren bir blog için bakınız: Heidi Cohen, http://heidicohen.com/360-degree-social-media-marketing/

SON SÖZLER YERİNE

Kitapların sayfaları arasında bir gezinti yapmak isteyen hemen herkesin çeşitli sebeplerden kaynaklanan kendine has yöntemleri var. Hangi elinde tuttuğuna bağlı olarak bir kitabı arka kapağından başlayarak okuyanlara da rastlanıyor. İşte burası tam onlar için.

Bu kitap, bir bakıma, yazarının pazarlama sevgisinin onu alıp götürdüğü uzunca bir yolculuğun bir özetidir. Yazarın, kendisiyle yarım yüzyıla yaklaşan bir süredir derin bir etkileşim yaşadığı pazarlamanın, nerelere, nasıl, ne biçimde, nasıl bir kisveyle, ne şekilde ve ne amaçla girdiğine; kimleri neden ilgilendirdiğine ve onları nasıl etkilediğine dair tespitlerinden oluşmaktadır. Kitap, adetâ pazarlamaya yüzlerce açıdan ayna tutmaktadır. Bütün bunların yansıttığı değişik görünümlerinden ilham alarak yazar, pazarlamayı tanımaya, tanıyabildiği kadarıyla da okurlara tanıtmaya girişmektedir.

Kitap, yüzlerce türüyle, pazarlamayı göründüğü haliyle yakalamaya çalışıyor. Başına konan her bir takının pazarlamaya kazandırdığı zenginlikleri sergiliyor. Yan yana geldiği veya getirildiği konuların, kelimelerin, kavramların, sıfat ve tanımlamaların pazarlamaya sağladığı güç ve etkileri konu ediyor.

Diliyorum ki, pazarlamanın bunca farklı görünümüne şahit olan okurlar, onun zenginlik ve dinamizmi ve hayatımızdaki yeri hakkında yeni algılara sahip olsunlar.

Umarım ki, bu gözlemleri ve bu algıları, onları etkileyecek, heyecanlandıracak, daha mutlu ve daha keyifli duygulara götürecek.

Daha fazlasıylasıyla ilgilenen okurlar http://pazarlamabitanedir.blogspot.com’daki listeye sonradan eklenen yepyeni pazarlamalarla da tanışabilecekler.

Hayat pazarlamayla güzel…

Ne de olsa, Pazarlama Bi’ Tanedir.

Prof. Dr. İsmail Kaya

(İstanbul Üniversitesi, İşletme Fakültesi, Pazarlama Anabilim Dalı Emekli Öğretim Üyesi)

ikaya@istanbul.edu.tr, ismailkaya@gmail.com, pazarlamabitanedir@gmail.com